‘चोलोभित्र चोखो पोको’, ‘राँगाले भैंसीलाई’ : यस्ता छन् लोक दोहोरी गीतका शव्द आतङ्क

काठमाडौं– तिज नजिकिँदै जाँदा लोक दोहोरी गीत बनाउँदै रिलिज गर्ने क्रम पनि बढिरहेको छ। तर गीत भने शव्द आतङ्कका रुपमा नै देखा पर्न थालेका छन्।

‘मेरो उध्रिएको चोलीभित्र पिरतीको पोको, कसैले नै छैन छोको पाउँछौ सबै चोखो’ यो शव्द ‘बृन्दाबन’ भन्ने म्युजिक भिडिओमा शिलपा पोखरेल अभिनित गीतको शव्द हो।

गायिका आशा बिसीको युट्युव च्यानलमा रहेको गीत हो, यो। उनले लेखेकी छन्,‘रमेश परियारको शब्द, सङ्गीत, मेरो आवाज, शिल्पा पोखरेल, विक्रम बुढाथोकी र शुपला सापकोटाको अभिनयसहित नयाँ गीत वृन्दावन सार्वजनिक गरेका छौ, हेरेर कस्तो लाग्यो सल्लाह, सुझाव र प्रतिक्रिया दिन नभुल्नुहोला, धन्यवाद।’

अर्को एसडीआर फिल्मसको युट्युवमा सार्वजनिक गरेको राजकुमार ओलीको गीत रहेको छ। जसमा ‘राँगाले भैंसीलाई गोरुले गाईलाई माया गरे जस्तो गर, चिलाउने खुट्टा’ भन्ने शव्द छ। 

धेरैले उक्त गीतको भिडिओमा नकारात्मक कमेन्ट गरेका छन्। शव्द आतंकलाई लिएर आएको एउटा कमेन्ट छ,‘समाजमा बिकृति ल्याउने यस्ता गीत तुरुन्तै बन्द गरियोस्। यो गीत उसैको आमा र दिदीबहिनीलाई मात्र सुनाएस् भन्नु पर्यो। सरकार ले तुरुन्त एक्सन लियोस्।’

बृन्दाबनकै भिडिओमा ‘स्वर र लय कति मिठो छ ,कुनै कुनै शब्दमा  ध्यान दिनु भएको भए सुनमा सुगन्ध थपिने थियो’ भन्ने कमेन्ट आएको छ।

पछिल्ला दिनमा लोक दोहोरी गीतमा शव्द चयनमा ध्यान दिन प्रतिष्ठानले पनि बेलामौका विज्ञप्ति जारी गर्दै आएको थियो। कतिपय गायक गायिकालाई प्रतिबन्ध र बिरोध नै गरिए पनि गीत आउने क्रम रोकिएको छैन।

गीतमा किन देखाउन खोजिन्छ भड्किलोपन?

तीज नेपाली नारीहरूको महत्वपूर्ण चाड हो, जसमा महिलाहरूले हरितालिका तीज व्रत बस्छन्, दर खान्छन्, नाचगान गर्छन्, र शिव–पार्वतीको पूजा गर्छन्। 

धार्मिक आस्थाका साथै यो चाडले सामाजिक, सांस्कृतिक र भावनात्मक अभिव्यक्तिको अवसर पनि दिन्छ। विशेषतः तीज गीतमार्फत महिलाहरूले आफ्नो पीडा, आशा, गुनासो, सन्देश र भावना पोख्ने परम्परा छ। 

तर पछिल्ला वर्षहरूमा तीज गीतहरूमा अश्लीलता, द्विअर्थी शब्द, भड्किलो पहिरन र विकृति देखिन थालेको छ।

विगत दशकदेखि तीज गीतहरू व्यापक व्यापारिक बनिरहेका छन्। गायक–गायिका, संगीतकार र युट्युबरहरू तीजलाई ‘सिजनल मार्केट’ को रूपमा प्रयोग गर्न थालेका छन्। चाड सुरु हुनु अगाडि नै सयौं गीतहरू रिलिज हुन्छन्, र भ्यूज बटुल्ने होडले गर्दा धेरैले ‘विवादित’ र ‘अश्लील’ विषयवस्तु रोज्ने गर्छन्। बिकाउ बन्नका लागि शब्द र दृश्य सामग्रीमा उत्तेजकता मिलाइएको हुन्छ।

पहिले तीजका गीतहरूमा माइती सम्झिने, पीडा पोख्ने, पति र सासू–ससुराको व्यवहारप्रति व्यंग्य गर्ने भाव हुन्थ्यो। अहिले ती भाव हटेर प्रेम, शारीरिक सम्बन्ध, लुगा–फेसन, मदिरा र नाचगानमै सीमित विषय प्रस्तुत गर्न थालिएको छ। सन्देशभन्दा ‘सेन्सेशन’ महत्त्वपूर्ण ठानिँदा गीत अश्लील बन्न पुगेका छन्।

भारतीय आइटम गीतहरू, भोजपुरी शैली र पाश्चात्य प्रभावले नेपाली गीत–संगीतमा पनि छिटो पस्यो। यी शैलीहरूको नक्कल गर्दा मौलिकता हराएको छ, र ‘जो बिक्छ, त्यही ठीक’ भन्ने मानसिकताले तीज गीतमा पनि असर पारिरहेको छ।

श्रोताहरूको मौनता वा रमाइलो भनेर छुट दिने प्रवृत्तिले पनि यस्ता गीतलाई प्रश्रय दिइरहेको छ। विरोध नभएपछि अश्लील गीतहरू सामान्य मानिँदै गएका छन्।