अमेरिकाबाट फिर्ता ल्याइएका तीनवटा प्राचीन सम्पदा पारावत् महाविहार समाजलाई हस्तान्तरण

काठमाडौँ । राष्ट्रिय सङ्ग्रहालयले अमेरिकाबाट फिर्ता ल्याइएका तीनवटा प्राचीन सम्पदा (कलाकृति) आज पुन:स्थापनका लागि इतुम्बहालस्थित भास्कर देव संस्कारित केशचन्द्रकृत पारावत् महाविहार संरक्षण समाजलाई हस्तान्तरण गरेको छ । 

उपप्रधानमन्त्री तथा सहरी विकासमन्त्री प्रकाशमान सिंह, सङ्ग्रहालय प्रमुख अरुणा नकर्मीले महाविहार संरक्षण समाजलाई ती प्राचीन कलाकृति हस्तान्तरण गरेका हुन् । हस्तान्तरण अघि सङ्ग्रहालय प्रमुख नकर्मी र समाजका अध्यक्ष प्रज्ञारत्न शाक्य, उपाध्यक्ष रमेशमान शाक्य, सचिव रत्नसम्भव शाक्य र काठमाडौँ महानगरपालिका-२४ का सदस्य रत्नाकर बज्राचार्यले हस्तान्तरणसम्बन्धी सम्झौतापत्रमा हस्ताक्षर गरेका थिए ।

यसरी फिर्ता गरिएका कलाकृति (थांका)मा ३०० वर्ष पुरानो चिन्तामणि लोकेश्वर, ५७५ वर्ष पुरानो गगनसिंह भारोया र उनकी पत्नीसहितको थांका (पौभा) र ३२१ वर्ष पुरानो केशचन्द्रसहितको भैरव रहेका छन् । यो कलाकृति २०३७ साल भदौ २९ गते चोरी भएको थियो । चोरिएको कलाकृति अमेरिका पुर्याइएको पत्ता लागेपछि आवश्यक समन्वय गरी फिर्ता ल्याइएको हो ।  

उक्त कलाकृति ४५ वर्षपछि गत फागुन १९ गते नेपाल ल्याएर राष्ट्रिय सङ्ग्रहालयमा राखिएको थियो । आज सोही कलाकृति उपप्रधानमन्त्री तथा सहरी विकासमन्त्री प्रकाशमान सिंहको उपस्थितिमा महाविहार संरक्षण समाजलाई हस्तान्तरण गरिएको हो । विसं २०३७ अघिसम्म गुँलापर्वका बेला १५ दिनसम्म यस महाविहारमा उक्त कलाकृति प्रदर्शन गरिन्थ्यो । 

अमेरिकाको नेवा: गुठीका अध्यक्ष विजयमान सिंह तथा पुरातत्व विभागसँगको समन्वयमा उक्त पौभा चित्र फिर्ता ल्याइएको जनाइएको छ ।  कलाप्रेमी स्टेफन एककार्डले सिकागोस्थित आर्ट इन्स्टिच्युट अफ सिकागोमा यी पौभा: प्रदर्शनीमा राखेको देखेपछि उनले नै यहाँ जानकारी दिएका थिए । सोही आधारमा ती पौभा: चोरी भएर सिकागो पुगेको सन् २००३ मा पुष्टि भएकामा दुई दशक लामो प्रयासबाट नेपाल फिर्ता ल्याउन सफल भइएको सङ्ग्रहालयले जनाएको छ ।

कलाकृति हस्तान्तरण गर्दै उपप्रधानमन्त्री सिंहले नेपालका प्राचीन कलाकृति फिर्ता ल्याउन प्रयास गर्ने सबैलाई धन्यवाद दिँदै अब तिनको संरक्षणमा ध्यान दिन आग्रह गरे । बागमती प्रदेशसभा सदस्य शैलेन्द्रमान बज्राचार्यले तीनै तहका सरकार सम्पदा संरक्षणमा लाग्नुपर्नेमा जोड दिँदै यस्ता सम्पदाले भावी पुस्तालाई इतिहास बुझाउन सहयोग पुग्ने धारणा राखे ।

काठमाडौँ महानगरपालिका उपप्रमुख सुनिता डंगोलले अभियन्ता विजय सिंहलगायतका सहयोगमा सम्पदा फर्काउन सफल भएकामा खुसी व्यक्त गर्दै तिनको संरक्षणमा महानगरबाट आवश्यक सहयोग रहने प्रतिबद्धता जनाइन् ।

संरक्षण समाजका अध्यक्ष शाक्यले महाविहारमा आफ्नै सङ्ग्रहालय स्थापना गरी प्राकृतिक कलाकृति सुरक्षित राख्ने व्यवस्था मिलाइएको जानकारी दिए । उनले पटक पटकको प्रयासमा कलाकृति फिर्ता ल्याउन सफल भएको र आज पुरानै ठाउँमा पुन:स्थापना गर्न पाउँदा गर्व महसुस भएको बताए। 

राष्ट्रिय सङ्ग्रहालय प्रमुख नकर्मीले फिर्ता आएका कलालाई पुन:स्थापना गर्न पाउनु सुखद भएको र अब प्राचीन सम्पदाको उचित संरक्षण हुने विश्वास व्यक्त गरिन्।