पुटिनको जितले ट्रम्पलाई कठिन विकल्पहरू छोड्यो

रुसी राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिनले अलास्कामा आफूले आशा गर्न सक्ने सबै कुरा पाए। राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले भने आफ्ना पूर्व–शिखर अपेक्षाका आधारमा धेरै कम पाए।

अब प्रश्न यही हो — ट्रम्पले केही मध्यम लाभ सुरक्षित गरे कि युक्रेनको भविष्यको सुरक्षाका बीउ रोपे, यदि कहिल्यै रूससँग शान्ति सम्झौता हुन्छ भने, जुन तुरुन्तै स्पष्ट भएन। तर उनीसँग अब केही कठिन रणनीतिक प्रश्न बाँकी छन्।

ट्रम्पले "धेरै प्रगति भएको" र शिखर बैठक "१० मध्ये १०" भएको दाबी गरे पनि, सबै संकेतहरूले देखाउँछन् कि यो रुसी शासकका लागि ठूलो जित हो।

शुक्रबार पुटिनको आगमनलाई लिएर ट्रम्पले गरेको भव्य तयारी — राष्ट्रपति विमानहरूबाट एकैपटक अवतरण, रातो कार्पेटमा हिँडाइ — ले पुटिनलाई अन्तर्राष्ट्रिय स्तरमा केही छवि सुधार गरिदियो। पुटिन पश्चिमी मुलुकहरूमा तिरस्कृत नेताका रूपमा चिनिन्छन्, र युक्रेनमा युद्ध अपराधीका रूपमा आरोपित छन्।

बैठकको अन्त्यसम्म आइपुग्दा, ट्रम्पले आफ्नो पाहुनालाई ठूलो छुट दिए — उनले तत्काल युद्धविरामभन्दा पनि अन्तिम शान्ति सम्झौतामै केन्द्रित हुनुपर्ने भन्ने रूसको दृष्टिकोण स्वीकारे। यस्तो सम्झौतामा महिना वा वर्ष लाग्न सक्छ। सीएनएनका निक पाटोन वाल्शका अनुसार, यसले पुटिनलाई युक्रेनलाई अझै थकाइदिने समय मात्र दिन्छ।

सबैभन्दा महत्वपूर्ण कुरा, अहिलेका लागि ट्रम्पले रूसमाथि कडा नयाँ प्रतिबन्ध लगाउने वा यसको तेल किन्ने राष्ट्रमाथि द्वितीय प्रतिबन्ध लगाउने धम्कीबाट पछि हटेका छन्। उनले गत हप्तासम्म पुटिनको अडानप्रति निराश हुँदै यस्तो कदम लिने चेतावनी दिएका थिए। यही दबाबले पुटिनलाई अलास्का ल्याएको हुन सक्छ, तर ट्रम्पले यसको प्रयोग नगरी फिर्ता गए। ट्रम्पले फक्स न्युजसँग भने, “आज भएको कुराका कारण, मलाई अहिले त्यसबारे सोच्नै पर्दैन।”

शिखर बैठकपछि ट्रम्पले युरोपेली नेताहरूलाई जानकारी दिँदै भनेका थिए, पुटिनले युक्रेनलाई डोनबासको करिब एक–तिहाइ भाग त्याग्न भनेका छन्। यसको सट्टामा, खेरसन र जपोरिज्जियामा मोर्चा स्थिर गर्ने प्रस्ताव गरेका छन्। यस्तो सम्झौताले युक्रेनलाई कठिन द्विविधामा पार्छ। कतिपय विश्लेषकहरूका अनुसार यसले भविष्यमा रूसलाई नयाँ आक्रमण गर्ने आधार दिन सक्छ।

युरोपेली नेताहरूले भने ट्रम्पले युद्ध सकिएपछि युक्रेनलाई अमेरिकी सुरक्षाका ग्यारेन्टी दिन सक्ने openness देखाएको बताएका छन्। यो महत्वपूर्ण हुन सक्छ, किनभने ट्रम्पले हालसम्म पश्चिमी मुलुकहरूले अगुवाइ गर्ने शान्ति मिसनमा समर्थन गर्ने कुरा स्पष्ट गरेका छैनन्।

शनिबार सीएनएनकी किट महेरका अनुसार, सोमबार वाशिङ्टनमा हुने ट्रम्प–जेलिन्स्की भेटमा केही युरोपेली नेताहरूलाई निमन्त्रणा गरिएको छ। कसले सहभागी हुने भन्ने अस्पष्ट छ, तर यसले ट्रम्पको शान्ति प्रयासमा सहयोगीहरूलाई समेत ल्याउने सम्भावना बढाउँछ। तर युक्रेनी सरकार भने, ट्रम्प–पुटिनबीच सहमत भएका योजनामा दबाब नआओस् भनेर सचेत हुनेछ।

शक्ति प्रदर्शनको प्रतिस्पर्धा

शुक्रबारको बैठक सुरु हुनुअघि अमेरिकी B-2 स्टेल्थ बमवर्षक र F-22 लडाकु विमान आकाशमा उडे, जसले अमेरिकी शक्ति प्रदर्शन गर्‍यो। तर पुटिनले अलास्कामा भेटलाई “शुभ अपराह्न, प्रिय छिमेकी” भनेर सुरुवात गरे। यसरी उनले दुई मुलुकबीच भौगोलिक नजिकतालाई प्रयोग गर्दै युरोपको युद्धलाई गौण देखाउने प्रयास गरे।

युरोपेली नेताहरू र युक्रेनीहरूले राहत पाएका थिए कि ट्रम्पले तत्काल भूमिसाटफेरको योजना स्वीकार गरेनन्। तर ट्रम्पले फक्स न्युजसँग भने, “अब यो काम राष्ट्रपति जेलिन्स्कीको हातमा छ,” जसले सोमबारको भेटमा उनले युक्रेनलाई दबाब दिन सक्ने संकेत गर्छ।

ट्रम्पका विकल्पहरू

शिखरअघि ट्रम्पले भनेका थिए, “यदि म कुनै प्रकारको युद्धविरामबिना फर्किए भने खुसी हुने छैन।” तर त्यो प्राप्त भएन।

रूसलाई लामो–लामो वार्तामा बस्न सजिलो हुन्छ, जसले उसलाई युद्ध जारी राख्न समय दिन्छ। तर युक्रेनलाई तत्काल राहत चाहिएको छ। युद्धविरामबिना हुने वार्ता रूस र अमेरिकाको दबाबको खतरा हुन्छ।

ट्रम्पको शान्ति प्रयास सराहनीय भए पनि, बारम्बार नोबेल पुरस्कारको चाहनाले उनको वास्तविक उद्देश्यमा प्रश्न खडा गर्छ। एउटा सकारात्मक पक्ष भनेको अमेरिका र रूस फेरि कुरा गर्न थालेका छन्।

तर ट्रम्पको विश्वास — आफ्नै व्यक्तित्व र “विश्वकै ठूलो सम्झौताकार” हैसियतले युद्ध टुंग्याउन सक्छु भन्ने — अलास्का यात्रापछि कमजोर देखिएको छ।

अब उनको लागि विकल्प :

युक्रेनलाई दबाब दिएर रूसअनुकूल सम्झौता गर्न लगाउने।

पुनः प्रतिबन्ध लगाएर पुटिनलाई कमजोर बनाउन खोज्ने।

रूसको दीर्घकालीन शान्ति सम्झौतामा केन्द्रित दृष्टिकोण स्वीकार गर्ने।

वा निराश भएर दीर्घकालीन प्रक्रिया छोड्ने।

शैली र वास्तविकता

पूर्व अमेरिकी रक्षा अधिकारी जिम टाउनसेन्डका अनुसार, “ट्रम्प स्टाइलमै रमाउँछन्, तर गहिरो विषयमा रुचि छैन। उनलाई देखावटी कुरा मन पर्छ। यही कारण उनी सजिलै प्रभावित हुन्छन्।”

अलास्कामा पनि त्यही भयो। पुटिन तयारीसहित आए, ट्रम्पले तत्कालिक प्रदर्शनमा भर दिए।

नोबेल अभियानमा धक्का

ट्रम्प अझै पनि शान्ति ल्याउन सक्षम एक मात्र नेता हुन सक्छन्। उनी पुटिनसँग प्रत्यक्ष कुरा गर्न सक्छन्। तर अहिले उनी पुटिनको प्रभावमा फसेको जस्तो देखिन्छ।

पुटिनले पनि खुलेर ट्रम्पको दावीलाई समर्थन गर्दै भने, “म निश्चित छु, यदि ट्रम्प राष्ट्रपति भएको भए यो आक्रमण हुने थिएन।” यसले ट्रम्पलाई फक्स न्युजमा खुसी पार्‍यो।

तर एक सर्वसत्तावादी नेताबाट यस्ता दाबीलाई ट्रम्पले सीधै विश्वास गर्नु अमेरिकी संस्थाहरूका लागि चिन्ताको विषय हो। विशेष गरी २०१६ मा रसियाले अमेरिकी चुनावमा हस्तक्षेप गरेको प्रमाणित भइसकेको अवस्थामा।

अन्ततः, अलास्काको घटनाले ह्वाइट हाउसको “Peace President” भन्ने दावीलाई क्षति पुर्‍याएको छ।

ट्रम्पले पहिल्यै दाबी गरेका थिए — युक्रेन युद्ध २४ घण्टामा टुंग्याउँछु। तर अलास्कापछि उनले फक्स न्युजमै स्वीकारे,
“मैले सोचेको थिएँ यो सबैभन्दा सजिलो हुनेछ, तर यो सबैभन्दा गाह्रो रहेछ।”

(सीएनएनका लागि उक्त मिडियाका बरिष्ठ संवाददाता स्टेफेन कोलिन्सले गरेको विश्लेषणको भावानुवाद)