पार्टी निर्णयको लोलीमा बोली नमिलाउने तीन सांसदहरू, कसको खुबी के छ?

काठमाडौं– प्रायः फूटकर कम्युनिस्ट पार्टीका धेरै सांसद रहेको प्रतिनिधि सभामा पार्टी निर्णयको लोलीमा बोली नमिलाउने सांसदहरू पनि सहभागी हुने गरेका छन्।

उनीहरू न्यायीक विषयमा केन्द्रित हुन्छन् भने पार्टीले ह्वीप लगाए मतदान गर्लान् तर फरक मत राख्न र बोल्न छाड्दैनन्।

नेकपा एमालेमा यस्ता पात्र भिम रावल थिए। उनलाई कारबाही गरिसकिएको छ भने ०७९ को निर्वाचनमा टिकट नै दिइएन।

प्रतिनिधि सभा कम्युनिस्ट पार्टीको महासभा जस्तो देखिए पनि फरक मत र विचार राख्ने नेता तथा सांसद भेट्न मुस्किल छ। 

तर कांग्रेसमा भने यस्ता पात्र भेटिन्छन्। यसअघि हालका महामन्त्री गगनकुमार थापाले पार्टी निर्णयमा फरक मत राख्ने गरेका थिए। यस्तै विश्वप्रकाश शर्मा पनि त्यसमा दरिन्थे। तर, यी आशलाग्दा भनिएका दुई महामन्त्री अहिले पार्टीको लोलीमा बोली मिलाउँछन्।

तैपनि कांग्रेसमा नै यस्ता सांसद अझै पनि रहेका छन्। जसले न्यायीक विषयको उठान गर्छन्। 

ति मध्यका एक हुन् चन्द्र भण्डारी। 

भण्डारी नेपाली कांग्रेसको बौद्धिक र प्रगतिशील धारका प्रतिनिधिका रूपमा चिनिन्छन्। उनी विशेष गरी शिक्षित, बहसमा सशक्त र राष्ट्रहितका मुद्दामा स्पष्ट अभिव्यक्ति दिने नेताका रूपमा लोकप्रिय छन्।

चन्द्र भण्डारीले नेपाली कांग्रेसको विद्यार्थी संगठन, नेपाल विद्यार्थी संघ (नेविसंघ) बाट आफ्नो राजनीतिक यात्रा सुरु गरेका थिए। त्यसयता उनले पार्टीका विभिन्न तहमा कार्य गर्दै अनुभव संकलन गरेका छन्। उनले लोकतन्त्र र मानव अधिकारको पक्षमा निरन्तर आवाज उठाएका छन् र देशको राजनीतिक रूपान्तरणमा सक्रिय भूमिका खेलेका छन्।

भण्डारी वामपन्थी विचारको प्रभाव रहे पनि लोकतान्त्रिक प्रणालीमा दृढ आस्था राख्ने नेताका रूपमा चिनिन्छन्। उनी संसदमा जनसरोकारका विषयमा तथ्य र तर्कका साथ धारणा राख्ने एक प्रभावशाली वक्ता हुन्। उनले विभिन्न राष्ट्रिय मुद्दाहरू शिक्षा, स्वास्थ्य, भ्रष्टाचार र सुशासनका विषयमा धारिलो दृष्टिकोण प्रस्तुत गर्दै आएका छन्।

२०७९ सालको निर्वाचनमा उनले गुल्मी क्षेत्र नम्बर १ बाट प्रतिनिधि सभा सदस्यमा विजयी भएका थिए। उनको सहज, सौम्य व्यवहार र राष्ट्रको दीर्घकालीन हितप्रति समर्पणका कारण उनी आम जनतामाझ विश्वासिलो नेता मानिन्छन्।

कांग्रेसकै अर्का नेता हुन् शंकर भण्डारी। पार्टीले गणतन्त्र र धर्म निरपेक्षताको वकालत गरे पनि उनी भने धर्म सापेक्षताको मुद्दामा केन्द्रित रहेका छन्।

पार्टी निर्णयभन्दा फरक विचार राख्ने गरेका उनले हालै मात्र प्रतिनिधि सभामा पार्टीभन्दा माथि उठेर जनताको धर्ममाथिको विश्वासलाई अपहेलना गर्न नहुने तर्क गरे। 

उनले भने,‘पहिला देश र जनता हुन्। पार्टी भनेको यस विषयमा गौण हो। ८५ प्रतिशत हिन्दूको अस्मितालाई कुल्चिएर हिँड्न मिल्दैन।’ 

शंकर भण्डारी नेपाली कांग्रेसका सांसद तथा केन्द्रीय सदस्य हुन्, जसले नेपाली राजनीतिमा धर्म, राष्ट्रियता र सुशासनका मुद्दामा सक्रिय भूमिका निर्वाह गर्दै आएका छन्। उनी हाल प्रतिनिधिसभामा तनहुँ क्षेत्र नं. २ बाट निर्वाचित सांसद हुन्।

भण्डारी ‘गणतान्त्रिक, वैदिक सनातन धर्मसापेक्ष हिन्दू राष्ट्र’ स्थापना महाअभियानको संयोजकत्वमा छन्। उनले नेपालको संविधान २०७२ मा धर्मनिरपेक्षता समावेश गर्नु जनताको भावना विपरीत भएको भन्दै हिन्दू राष्ट्र पुनःस्थापनाको पक्षमा आवाज उठाउँदै आएका छन्। उनले विभिन्न राजनीतिक दलहरूसँग छलफल गरी दुई–तिहाइ बहुमत जुटाएर नेपाललाई पुनः हिन्दू राष्ट्र घोषणा गर्ने प्रयास गरिरहेको बताएका छन्।

सांसद भण्डारीले संसदमा सामाजिक सद्भाव खल्बल्याउने घटनाहरूको विरोध गर्दै सरकारसँग जवाफ मागेका छन्। धरानमा गोरु काटेर भोज गरिएको घटनालाई उदाहरणस्वरूप प्रस्तुत गर्दै उनले यस्तो कार्यले धार्मिक सहिष्णुतामा आघात गर्ने बताएका थिए।

शंकर भण्डारी नेपाली कांग्रेसभित्र धर्म, राष्ट्रियता र सुशासनका मुद्दामा स्पष्ट धारणा राख्ने नेताका रूपमा चिनिन्छन्। उनले पार्टीभित्र हिन्दू राष्ट्रको एजेन्डालाई आत्मसात् नगरे कांग्रेसलाई क्षति हुने चेतावनी दिएका छन् । उनका यी गतिविधिहरूले नेपाली राजनीतिमा धर्म र राष्ट्रियताको बहसलाई पुनः सक्रिय बनाएको छ।

केही विवादमा तानिएता पनि नेकपा एकीकृत समाजवादीका सांसद प्रेम आले पनि प्रष्ट वक्ता हुन्। उनले पार्टीको ह्वीपलाई अस्वीकार गरी आफूलाई लागेको विषय सदनमा राम्रोसँग बहस गर्दै आएका छन्।

आले नेपाली राजनीतिका एक चर्चित र विवादास्पद व्यक्तित्व हुन्। उनी डोटी जिल्लाबाट निर्वाचित प्रतिनिधिसभा सदस्य हुन् र पूर्वपर्यटन, संस्कृति तथा नागरिक उड्डयनमन्त्रीको रूपमा सेवा गरिसकेका छन्। 

आलेको राजनीतिक यात्रा नेकपा एमाले हुँदै नेकपा एकीकृत समाजवादीसम्म पुगेको हो, तर पछिल्लो समय उनले उक्त पार्टीसँग दूरी बनाएका छन्।

उनले महाधिवेशन बहिष्कार गर्दै पार्टीमा नरहेको घोषणा गरेका थिए, र अब स्वतन्त्र रूपमा जनताको सेवा गर्ने बताएका थिए। 

सांसद आले संसदमा स्पष्ट र हक्की धारणा राख्ने नेताका रूपमा चिनिन्छन्। उनले डोटी जिल्लाको सडक र पुल निर्माणमा तीव्रता दिन माग गरेका थिए।

उनको अभिव्यक्ति कहिलेकाहीं विवादास्पद पनि बन्ने गरेको छ। एक पटक संसदमा बोलेका शब्दहरूलाई सञ्चारमाध्यमहरूले अश्लील रूपमा प्रस्तुत गरेको भन्दै उनले आपत्ति जनाएका थिए, र २५०० वाटको स्पिकर राखेर राम्रोसँग सुन्न आग्रह गरेका थिए।

सार्वजनिक स्थानमा अश्लील गालीगलौज गरेको आरोपमा उनीविरुद्ध सर्वोच्च अदालतमा रिट दायर गरिएको थियो, जसलाई अदालतले संसद्को क्षेत्राधिकार भन्दै दरपिठ गरेको थियो।

जे भए पनि उनी पार्टीको आदेशभन्दा अलग जनसरोकारका विषयमा बलियोगरी बोल्नेमा गनिन्छन्।

प्रतिनिधि सभामा यस्ता सांसद बिरलै भेट्न सकिन्छ जसले पार्टीको निर्णयका नाममा अवैधानिक र अनैतिकसम्म हुने विषयमा समर्थन गरोस्। अहिलेको सदनमा यी तीन अनुहार फरक देखिन्छन्।