टर्कीमा एर्दोगान प्रमुख प्रतिद्वन्दी इमामोग्लु पक्राउपछि तनाव

काठमाडौँ - टर्कीका अधिकारीहरूले इस्तानबुलका मेयर एकरेम इमामोग्लुलाई हिरासतमा लिएका छन् । इमामोग्लुलाई राष्ट्रपति पदको उम्मेदवार चयन गर्नुभन्दा केही दिन अगाडि मात्र हिरासतमा लिइएपछि यो विषय विवादित बनेको छ ।

टर्कीको रिपब्लिकन पिपुल्स पार्टी (सिएचपी) का एक्रेम इमामोग्लुलाई टर्कीका राष्ट्रपति रेसेप तैयप एर्दोगानका सबैभन्दा बलियो राजनीतिक प्रतिद्वन्द्वी मध्ये एक मानिन्छ ।

अभियोजकहरूले इमामोग्लुलाई भ्रष्टाचार र आतंकवादी समूहलाई समर्थन गरेको आरोप लगाएका छन् । इस्तानबुलका मेयर बाहेक, टर्कीका अधिकारीहरूले अनुसन्धानको क्रममा केही अन्य राजनीतिज्ञ, पत्रकार र व्यवसायीहरू सहित लगभग सय जना संदिग्धहरूलाई पनि हिरासतमा लिएका छन् । यो गिरफ्तारी हालैका महिनाहरूमा टर्कीमा विपक्षी नेताहरूमाथि गरिएको ठूलो कारबाहीको एक हिस्सा हो ।

टर्की शहरमा रहेको इमामोग्लुको घरमा बिहान सबेरै गरिएको छापामा दर्जनौं प्रहरी अधिकारीहरू संलग्न थिए । सरकार समर्थक मिडिया रिपोर्टहरूका अनुसार जबरजस्ती असुली र ठगीको आरोप बाहेक, इमामोग्लुमाथि पीकेके (कुर्दिस्तान वर्कर्स पार्टी) लाई सहयोग गरेको पनि आरोप छ । पिकेकेले १९८४ देखि विद्रोह गर्दै आएको छ । यसलाई टर्की, युरोपेली संघ, बेलायत र संयुक्त राज्य अमेरिकाले आतंकवादी समूहको रूपमा प्रतिबन्ध लगाएको छ ।

अनलाइन पोस्ट गरिएको भिडियोमा, इमामोग्लुले टर्कीका जनता र विश्वभर लोकतन्त्र र न्यायलाई समर्थन गर्ने सबैको लागि दृढ रूपमा उभिने वाचा गरेका छन् ।

सिएचपीको अध्यक्षको चयन आइतबार हुँदैछ, जसमा इमामोग्लु एक मात्र उम्मेदवार रहेका छन् । आलोचकहरूले यस कार्यको निन्दा गरेका छन् र यसलाई राजनीतिक रूपमा प्रेरित भनेका छन् । २२ वर्षदेखि सत्तामा रहेका एर्दोगान र उनको पार्टीले यी दावीहरूलाई अस्वीकार गरेका छन् र टर्कीको न्यायपालिका स्वतन्त्र रहेकोमा जोड दिएका छन् ।

गत वर्ष, इमामोग्लुको सिएचपी पार्टीले इस्तानबुल र अंकारामा स्थानीय चुनाव जितेपछि उनले दोस्रो कार्यकालको लागि इस्तानबुलको मेयर पदमा विजय हासिल गरेका थिए । एर्दोगान सत्तामा आएपछि उनको पार्टीले देशभर पराजय भोगेको यो पहिलो पटक थियो । यो चुनाव राष्ट्रपति एर्दोगानका लागि व्यक्तिगत धक्का पनि थियो किनकि इस्तानबुल उनको जन्मस्थान मात्र होइन तर ७० को दशकमा उनले आफ्नो राजनीतिक करियर सुरु गरेको ठाउँ पनि हो ।

इस्तानबुल विश्वविद्यालयले उनको डिग्री रद्द गरेको एक दिन पछि इमामोग्लुलाई पक्राउ गरिएको थियो ।  यदि निर्णय कायम रह्यो भने, इमामोग्लु राष्ट्रपति चुनावमा उम्मेदवार हुन सक्ने छैनन् । टर्कीको संविधान अनुसार राष्ट्रपति बन्न उच्च शैक्षिक डिग्री आवश्यक छ । इमामोग्लुले यो कदमलाई कानूनी रूपमा आधारहीन भनेका छन् ।

उनको सिएचपी पार्टीले उनीविरुद्ध हालै गरिएका हस्तक्षेपहरूलाई राष्ट्रलाई आफ्नो अर्को राष्ट्रपति निर्धारण गर्नबाट रोक्नको लागि गरिएको 'कूको प्रयास' को रूपमा लिएको बताएको छ । बुधबारको सामूहिक नजरबन्द पछि, इस्तानबुलका गभर्नरले सार्वजनिक व्यवस्था कायम राख्न र सम्भावित उत्तेजक कार्यहरू रोक्न इस्तानबुलमा चार दिनका लागि सबै प्रदर्शन, बैठक र प्रेस विज्ञप्तिमा प्रतिबन्ध लगाउन आदेश दिएका छन् ।

इस्तानबुलका धेरै सडकहरू पनि यातायातका लागि बन्द गरिएका छन्, जबकि केही मेट्रो लाइनहरूले आफ्नो सेवाहरू रद्द गरेका छन्। रिपोर्टका अनुसार इमामोग्लुको गिरफ्तारी पछि एक्स, युट्युब, इन्स्टाग्राम र टिकटक जस्ता सामाजिक सञ्जाल साइटहरूमा पहुँच प्रतिबन्धित गरिएको छ । 

इमामोग्लुले कानुनी समस्याहरूको सामना गरेको यो पहिलो पटक होइन । २०२२ मा, उनलाई भाषणमा सार्वजनिक अधिकारीहरूको अपमान गरेको आरोपमा साढे दुई वर्षभन्दा बढी जेल सजाय सुनाइएको थियो।