५३ वर्षदेखि पृथ्वीको कक्षमा अड्किएको अन्तरिक्ष यान पृथ्वीमा खस्यो

काठमाडौँ - ५३ वर्षदेखि पृथ्वीको कक्षमा अड्किएको सोभियत संघको कोस्मोस ४८२ नामक अन्तरिक्ष यान अन्ततः पूर्ण रूपमा पृथ्वीमा खसेको छ । रूसी अन्तरिक्ष एजेन्सी र युरोपेली संघ अन्तरिक्ष अनुगमन र ट्र्याकिङले यस घटनाको पुष्टि गरेको छ । रुसले यो इण्डियन ओसनको अन्डमान आइल्याण्डको ५६० किमी पश्चिममा खसेको जानकारी दिएको छ ।   

तर केही विज्ञहरू अझै पनि यो कहाँ खसेको हो भन्ने कुरा निश्चित नभएको बताएका छन् । अग्निपरीक्षाबाट बच्यो भन्ने कुरा पनि तुरुन्तै थाहा नभएको बताइएको छ । सौर्यमण्डलको सबैभन्दा तातो ग्रह शुक्रमा अवतरण गर्न डिजाइन गरिएको हुनाले यसको केही भाग तल खस्न सक्ने विज्ञहरूले पहिले नै बताएका थिए । वैज्ञानिकहरूले अन्तरिक्षयानको भग्नावशेषसँग कसैको ठोक्किने सम्भावना धेरै कम रहेको बताएका थिए ।

यसलाई मिशनलाई सोभियत संघले १९७२ मा शुक्र ग्रहको अन्वेषण गर्न शुक्र ग्रहको अभियानमा पठाएको थियो, तर रकेटमा खराबीका कारण यो पृथ्वीको कक्षाबाट बाहिर निस्कन सकेन । शनिबार विज्ञहरूले अन्तरिक्षयान कुनै नियन्त्रण बिना नै पृथ्वीको वायुमण्डलमा प्रवेश गरेको बताएका थिए । यसको अर्थ यो सुरक्षित रूपमा खसालिएको थिएन र यो कहिले र कहाँ खस्नेछ भन्ने कुरा कसैलाई पनि थाहा थिएन ।

युरोपेली संघ अन्तरिक्ष निगरानी र ट्र्याकिङ प्रणालीले अन्तरिक्षयान अब पृथ्वीको कक्षमा नभएको बताएको छ । यसले वायुमण्डलमा यसको अनियन्त्रित फिर्ती पुष्टि गरेको छ । यसैबीच, युरोपेली अन्तरिक्ष एजेन्सीको अन्तरिक्ष भग्नावशेष कार्यालयले पनि अन्तरिक्षयानको फिर्ताको पुष्टि गरेको छ । जर्मन राडार स्टेशनहरूबाट गायब भएपछि अन्तरिक्षयान पृथ्वीको वायुमण्डलमा पुन: प्रवेश गरेको एजेन्सीले संकेत गरेको छ ।

धेरैजसो अन्तरिक्ष यान पहिले नै पृथ्वीमा फर्किसकेको थियो । अहिले खसेको भाग यसको ल्यान्डर थियो, जुन एक मिटर (लगभग ३ फिट) चौडा थियो र टाइटेनियम धातुबाट बनेको थियो । यसको तौल लगभग ४९५ किलोग्राम थियो । अन्तरिक्षयान दुर्घटनाको सही समय र स्थान कसैलाई थाहा थिएन, किनकि यो नियन्त्रण बिना खस्यो र सूर्यको चालले यसलाई ट्र्याक गर्न गाह्रो बनाएको बताइएको छ । संयुक्त राष्ट्र संघको नियम अनुसार, यदि कुनै भग्नावशेष बाँकी रह्यो भने, त्यसलाई रूसको सम्पत्ति मानिनेछ ।