कन्फ्युसियस संस्थानहरू विश्वव्यापी रूपमा बन्द हुने अवस्थामा

विश्वका धेरै देशहरूले आफ्नो राष्ट्रिय सुरक्षामा खतराको चिन्ताको कारण चीन सरकार समर्थित कन्फ्युसियस संस्थानहरू बन्द गर्न थालेका छन्। कन्फ्युसियस संस्थानहरू जुन चिनियाँ संस्कृतिको गहिरो समझलाई गहिरो रूपमा बुझ्ने उद्देश्यका साथ स्थापना गरिएको थियो चीनको राजनीतिक एजेन्डा चलाउनमा संलग्न भएको आरोप लगाइएको छ।

अमेरिका, बेलायत, जर्मनी, अष्ट्रेलिया जस्ता धेरै देशहरूले यी संस्थानहरू बन्द गर्न थालेका छन्, जसलाई उनीहरूले बेइजिङले सफ्ट पावर र सम्भावित सुरक्षा खतराको साधनको रूपमा प्रयोग गरेको चाल पाएर बन्द गरिएको भनिएको छ ।  यी अधिकांश संस्थानहरू अन्ततः बन्द भए र नयाँ रिपोर्टहरुले चीनले ति सँस्थाहरुलाई  नयाँ नाममा पूनं सञ्चालनमा ल्याउन ल्याउन कोशिस गरिरहेको छ भन्ने खुलासा गरेका छन् ।सन् २००५ मा, बेइजिङले कन्फ्युसियस संस्थानहरू संग मन्डारिन सिकाउन र चिनियाँ संस्कृतिको समझलाई गहिरो बनाउन समन्वय गर्यो तर त्यसको वास्तविक उद्देश्य फरक देखिन्थ्यो जुन पछिल्लो समय सम्म थाहा थिएन।

यद्यपि, चिनियाँ कम्युनिष्ट पार्टी सीसीपी० ले २००७ मा कन्फ्युसियस संस्थानहरू सीसीपीको बाह्य प्रचार संरचनाको महत्त्वपूर्ण भागू भएको खुलासा गरेको थियो। २०११ मा, केन्द्रीय मार्गदर्शन आयोगका तत्कालीन अध्यक्ष ली चाङचुनले यसले हाम्रो सफ्ट पावर सुधार गर्न महत्त्वपूर्ण योगदान दिएको छ रुकन्फ्युसियसु ब्रान्डको प्राकृतिक आकर्षण छ जहाँ चिनियाँ भाषा सिकाउने बहाना प्रयोग गरेर, सबै कुरा व्यावहारिक र तार्किक देखिन्छ भनी बताएका थिए ।

2010 मा, चिनियाँ मन्त्री लिउ युनसानले तिब्बत, सिन्जियाङ, हङकङमा मानव अधिकार उल्लङ्घनका मुद्दाहरूलाई दबाउन र चीनलाई अनुकूल अन्तर्राष्ट्रिय वातावरण सिर्जना गर्न कन्फ्युसियस संस्थानहरू प्रयोग गर्न खोजेका थिए। “विदेशी प्रचार व्यापक, बहुस्तरीय र व्यापक हुनुपर्छ। हामीले विदेशी सांस्कृतिक केन्द्रहरू र कन्फ्युसियस संस्थानहरू स्थापना र सञ्चालनमा राम्रो गर्नुपर्छ, "उनले बताएका थिए ।

यी संस्थानहरूले चीनलाई स्कूल र कलेज क्याम्पसमा भाषण, गतिविधि र निर्णयहरूमा निगरानी गर्न र हस्तक्षेप गर्न मद्दत गरे। तिब्बत, ताइवान वा सिनजियाङमा आधारभूत अधिकार वा चिनियाँ अत्याचार जस्ता विषयहरूमा छलफल रोकियो। २००९ मा, नर्थ क्यारोलिना स्टेट युनिभर्सिटीले कन्फ्युसियस संस्थानले आपत्ति उठाएपछि तिब्बती आध्यात्मिक नेता दलाई लामालाई आमन्त्रित गर्ने योजना रद्द गर्नुपर्‍यो।नेशनल एसोसिएशन अफ स्कॉलर्स, एक गैर सरकारी संस्थाले अमेरिकाका कुल ११८ कन्फ्युसियस संस्थानहरू मध्ये कम्तिमा १०४ वटा बन्द भएका थिए भन्ने दस्तावेजीकरण गर्‍यो ।

अमेरिका र अन्य देशहरूले कन्फ्युसियस संस्थानहरूलाई प्रतिबन्ध लगाएपछि, चीन सरकारले मूल एजेन्सी हानबानको नाम परिवर्तन गर्‍यो र चाइनिज इन्टरनेशनल एजुकेशन फाउन्डेसन (सीआईईएफ) नामक छुट्टै संस्था स्थापना गर्‍यो। तथापि, CIEF को नयाँ केन्द्रहरू गैर-कार्यरत कन्फ्युसियस संस्थानहरूको मोडेलमा छन् र उही चिनियाँ एजेन्सीहरूबाटरकम प्राप्त गर्छन्।

अमेरिकी फेडरल ब्यूरो अफ इन्भेस्टिगेशन (एफबीआई) ले चीन सरकारले कन्फ्युसियस इन्स्टिच्युटको प्रयोग गरेर अमेरिकी विद्यालयमा जासुस रोपेको बताएको छ । संसारभरि 1,000 भन्दा बढी कन्फ्युसियस संस्थानहरू छन् र धेरै देशहरू तिनीहरूको उद्देश्यको बारेमा चिन्तित छन्। क्यानडाले धेरै पहिले कन्फ्युसियस संस्थानहरू बन्द गर्न थालेको थियो।

जर्मनी, फ्रान्स र बेलायत जस्ता युरोपेली देशहरूले "राजनीतिक प्रभाव र सूचना चुहावटको जोखिम" को कारण कन्फ्युसियस संस्थानहरूसँग आफ्नो सम्बन्ध तोडिरहेका छन्। फ्रान्सेली रक्षा मन्त्रालयको प्रतिवेदनमा, "कन्फ्युसियस कार्यक्रम सांस्कृतिक आदानप्रदान कार्यक्रमको रूपमा लुकेको प्रमुख सीसीपी अन्तर्राष्ट्रिय प्रचार र जासुसी अपरेशनबाहेक अरू केही होइन" भनिएको छ ।जर्मनीले प्रचार प्रसारलाई नियन्त्रण गर्न र चिनियाँ भाषा केन्द्रहरूलाई प्रभाव पार्ने कानुन ल्याउने योजना पनि बनाइरहेको छ।

जर्मन शिक्षा मन्त्री एन्जा कार्लिकजेकले चीनलाई आफ्नो शिक्षण केन्द्रहरू मार्फत जर्मन जनजीवनमा "उच्च स्तरीय प्रभाव" राख्न अनुमति दिनु "अस्वीकार्य" भएको बताइन्।बेल्जियमको Vrije Universiteit Brussel (VUB), नेदरल्याण्डको लिडेन विश्वविद्यालय, स्वीडेनको स्टकहोम विश्वविद्यालय र फ्रान्सको युनिभर्सिटी लियोन लगायत युरोपका प्रमुख विश्वविद्यालयहरूले कन्फ्युसियस संस्थानहरूसँगको सम्झौता खारेज गरेका छन्।बेल्जियमका सुरक्षा एजेन्सीहरूले VUB मा कन्फ्युसियस इन्स्टिच्युटका पूर्व प्रमुख प्रोफेसर सोङ जिनिङलाई चिनियाँ गुप्तचर निकायका मानिसहरू भर्ती गरेको र भिसा नवीकरण गर्न अस्वीकार गरेको आरोपसमेत लगाएका थिए।

अनुसन्धान संगठन सेन्टर फर स्ट्र्याटेजिक एण्ड इन्टरनेशनल स्टडिजलाई कन्फ्युसियस इन्स्टिच्युट्स चाइनाज ट्रोजन हर्सेस भनिन्छ। ूचीन आफ्नो सुरक्षा र विदेश नीति सरोकारहरूसँग घनिष्ठ रूपमा पङ्क्तिबद्ध देशहरूमा कन्फ्युसियस संस्थानहरू तैनाथ गर्न इच्छुक देखिन्छ। कुनै देशको चीनसँग जति धेरै सैन्यकरण विवाद छ, सीआई प्राप्त गर्ने सम्भावना त्यति नै कम छ, ”यसको एउटा रिपोर्ट ले उल्लेख गरेको छ । बेलायतको कन्जर्भेटिभ पार्टी मानव अधिकार आयोगका अध्यक्ष फियोना ब्रुसले "कन्फ्युसियस संस्थानहरूले शैक्षिक स्वतन्त्रता, अभिव्यक्ति स्वतन्त्रता, अन्य आधारभूत अधिकारहरू र वास्तवमा राष्ट्रिय सुरक्षामा खतराको प्रतिनिधित्व गर्छ कि गर्दैन भनेर मूल्याङ्कन गर्न समीक्षा आवश्यक छ भन्ने हाम्रो विश्वास छभनी बताए । ।

अब जापान र अष्ट्रेलियामा कन्फ्युसियस इन्स्टिच्युटहरूलाई निलम्बन गर्न कलहरू भइरहेका छन् किनभने तिनीहरूको गुप्तचर एजेन्सीहरूले संस्थानहरूको संदिग्ध गतिविधिहरू फेला पारेका छन् जसले उनीहरूको राष्ट्रिय सुरक्षामा जोखिम खडा गर्दछ।