काठमाडौँ– बैंकहरूको नाफालाई लिएर विभिन्न प्रकारका टीकाटिप्पणी हुने गरेको भए पनि उनीहरूको नाफा भने घट्दो क्रममा रहेको देखिएको छ ।

गत आर्थिक वर्षको पहिलो ६ महिनाको तुलनामा यस वर्षको सोही अवधिमा बैंकको नाफा घटेको र खराब कर्जा चिन्ताजनक रूपमा बढेको तथ्यांकले देखाएको छ ।

बैंकहरूले प्रकाशित गरेको तथ्यांकअनुसार गत पुस मसान्तसम्ममा वाणिज्य बैंकहरूले ३३ अर्ब ७५ करोड रुपैयाँ खुद नाफा गरेका छन् ।

गत आर्थिक वर्षको सोही अवधिमा बैंकहरूले ३४ अर्ब २१ करोड रुपैयाँ खुद नाफा गरेका थिए । यसरी हेर्दा गत आर्थिक वर्षको तुलनामा यस वर्ष वाणिज्य बैंकहरूको नाफा ४६ करोड रुपैयाँ घटेको देखिन्छ ।

तर, तथ्यांकले चालु आर्थिक वर्षको ६ महिनामा वाणिज्य बैंकहरूको वास्तविक नाफा साढे २० अर्ब रुपैयाँ मात्रै भएको देखाएको छ ।

बैंकहरूले ३३ अर्ब ७५ करोड रुपैयाँ खुद नाफा गरेको देखिए पनि १३ अर्ब २६ करोड रुपैयाँ रेगुलेटरी रिजर्भमा राखिएको छ । 

‘रेगुलेटरी रिजर्भ’मा राखिएको रकम बैंकहरूले पाकेको ब्याजलाई नाफामा देखाएको तर नउठेको रकम हो । अर्थात् बैंकको हिसाबमा देखिएको ब्याज आम्दानी तर नउठेको रकम हो ।

यस्तै, बैंकहरूले उठ्न बाँकी साँवा रकमलाई भने ‘इम्पेरिमेन्ट’मा राखेका हुन्छन् । खुद नाफा देखाउँदा इम्पेरिमेन्टमा गएको अर्थात् नउठेको साँवा भने घटाइएको हुन्छ ।

चालु आर्थिक वर्षको ६ महिनामा बैंकहरूले गरेको ३३ अर्ब ७५ करोड रुपैयाँ खुद नाफामा रेगुलेटरी रिजर्भमा रहेको १३ अर्ब २६ करोड रुपैयाँ उठ्छ कि उठ्दैन भन्ने यकिन हुन्न ।

अर्थात् बैंकले पाकेको ब्याज भनेर नाफा हिसाब त गरेको हुन्छ, तर ऋणीले त्यो ब्याज तिर्न सकेन भने वा अर्काे वर्ष मात्रै तिर्‍यो भने त्यो नाफा कागजी मात्रै हुन्छ । 

त्यसैले बैंकहरूले यस वर्ष गरेको खुद नाफा ३३ अर्ब ७५ करोड रुपैयाँमा १३ अर्ब २६ करोड रुपैयाँ रेगुलेटरी रिजर्भ घटाएर २० अर्ब ४९ करोड रुपैयाँ मात्रै खुद नाफा गरेको मान्न सकिन्छ ।

यसरी हेर्दा गत वर्षको तुलनामा यस वर्ष बैंकहरूको नाफा अझ निकै कम भएको देखिन्छ । गत आर्थिक वर्षको पुस मसान्तसम्ममा इम्पेरिमेन्टमा जम्मा ५ अर्ब ८९ करोड रुपैयाँ मात्रै थियो ।

गत आर्थिक वर्षमा बैंकहरूले गरेको खुद नाफामा इम्पेरिमेन्टको रकम घटाउँदा पनि उनीहरूको नाफा करिब ३४ अर्ब (३३ अर्ब ९५ करोड) रुपैयाँ थियो ।

बैंकिङ क्षेत्रको सबैभन्दा चिन्ताजनक तथ्यांक भनेको खराब कर्जाको हो । चालु आर्थिक वर्षको पुस मसान्तसम्म आइपुग्दा बैंकहरूको खराब कर्जाको अवस्था चिन्ताजनक रूपमा बढेको पाइएको छ ।

बैंकहरूले प्रकाशित गरेको तथ्यांकअनुसार गत पुस मसान्तसम्ममा उनीहरूको औसत खराब कर्जा (एनपिएल) २.३५ प्रतिशत छ । गत आर्थिक वर्षको पुस मसान्तसम्ममा बैंकहरूको एनपिएल १.१३ प्रतिशत मात्रै थियो ।

१ वर्षको अवधिमा बैंकहरूको एनपिएल दोब्बरभन्दा बढी भएको छ । सरकारको पनि लगानी रहेको कृषि विकास बैंकको एनपिएल भने ४.५२ प्रतिशत पुगेको छ ।

कुन बैंककाे सूचक कस्ताे ?