काठमाडौँ— फुटबलको विश्वव्यापी प्रकृति सधैँ यसको लोकप्रियतासँग जोडिएको हुन्छ । खेल हरेक देशमा खेलिन्छ र बुझिन्छ, र सँधै एकै देशमा कब्जामा पनि हुँदैन । 

तैपनि कतार विश्वकपमा केही गहिरो कुरा भइरहेको देखिन्छ । युरोप र दक्षिण अमेरिकाका टोलीहरूले आफ्नो आधुनिक इतिहासमा प्रभुत्व जमाएको खेलको केन्द्रविन्दु अलि पूर्वतिर सर्दैछ।

एसिया र अफ्रिकाका चार टोली प्रतियोगिताको नकआउट चरणका लागि छनोट भएको यो पहिलो पटक हो ।  एसियाली फुटबल महासङ्घको हिस्सा अष्ट्रेलिया जोड्ने हो भने पाँच हुन्छ । 

दुई महादेशका टोलीहरूले विश्वका चार शीर्ष वरीयताका टोलीहरूलाई निराशा बनाएका छन् ।  क्यामरुन (विश्वको ४३ औं स्थानमा) शीर्ष वरीयताको ब्राजिललाई हराएको छ, मोरक्को (२२) ले दोस्रो वरीयताको बेल्जियमलाई हराएको छ, साउदी अरब (५१० ले अर्जेन्टिनालाई स्तब्ध पारेको छ। ट्युनिसिया (३०) ले फ्रान्सलाई स्तब्ध बनायो।

यति मात्र होइन २४ औँ स्थानमा रहेको  जापान ११ औँ स्थानको  जर्मनीलाई हराएको छ ।  त्यस्तै, २८ औँ स्थानमा रहेको  दक्षिण कोरिया ले पोर्चुगललाई (९) हरायो।

मंगलबार, मोरक्कोले राउन्ड अफ १६ मा सातौं स्थानमा रहेको स्पेनलाई हराएर क्वाटरफाइनलमा स्थान बनायो। 

युरोपेली एक्सपोजर
यी उदाइरहेका नयाँ र आउने देशहरूले आफ्नो फुटबल संरचनालाई बलियो बनाउन काम गरिरहेका छन् । यी देशका राष्ट्रिय टोलीहरूसँग युरोपका क्लबमा खेलिरहेका खेलाडीहरु रहेका छन् ।  जसले गर्दा उनीहरुले राम्रो एक्सपोजर पाएका छन् । 

जापानका ताकेहिरो टोमियासु (आर्सनल), दक्षिण कोरियाका सन ह्युङ—मिन (टोटेनहम हटस्पर) होस् वा मोरक्कनका नायक अचराफ हाकिमी (पेरिस सेन्ट जर्मेन) होस्, यी खेलाडीहरूले विश्व स्तरमा निडर बनाएर उत्कृष्ट खेलाडीसँग प्रतिस्पर्धा गरेका छन्। 

जापानको  राष्ट्रिय टोलीको रूपमा, यो हो कि उनीहरूले प्राय: उच्च श्रेणीका विपक्षीहरूलाई धेरै सम्मानका साथ खेलेका छन् र यसले उनीहरूलाई ठूला चरणहरूमा जित्न सकिने नतिजाहरू ल्याएका छन् —  जापानका खेलकुद लेखक ड्यान ओर्लोविट्जले भने। ूयुरोपमा यति धेरै खेलाडीहरू पाएर टोलीले प्राप्त गरेको सबैभन्दा ठूलो कुरा भनेको उनीहरूले हरेक हप्ता विश्व—स्तरीय टोलीको सामना गरिरहेका छन्।

१९९८को विश्वकपमा जापानको टोलीको सट्टा अहिले, कतारमा खेलेको टोलीमा ठूला युरोपेली लिगहरूमा सुरु गर्ने र यूईएफए को शीर्ष प्रतियोगिताहरूमा खेल्ने खेलाडीहरू छन्— ओर्लोविट्जले भने। ‘यदि तपाइँ जर्मनी र स्पेनलाई फरक—फरक पोशाकमा खेल्ने बानी हुनुहुन्छ भने तपाइँसँग डराउनु पर्दैन’,उनले भने ‘जापानको जितको पछाडि निडरता नै ठूलो कारक हो।’

यो अरब र अफ्रिकी राष्ट्रहरूको लागि पनि सत्य हो।

मोरक्कोको टोलीमा विश्व कपमा  सबैभन्दा धेरै विदेशी जन्मेका खेलाडीहरू छन्, उनीहरु धेरैले ठूला युरोपेली क्लबहरूमा खेल्दैनन् । देशको दोहोरो नागरिकता नियमले मोरक्कोलाई डायस्पोराबाट उत्कृष्ट प्रतिभा ट्याप गर्न अनुमति दिन्छ।

ग्रासरुटदेखि क्लबहरू
ओर्लोविट्ज विश्वस्त छन् कि क्रोएसियासँग हार्नु अघि जापानको प्रदर्शन पनि तल्लो स्तरमा खेलको विकासको प्रतिबिम्ब हो ( विशेष गरी, युवा एकेडेमीहरूको स्थापना जो नियमित आधारमा विश्व—स्तरीय प्रतिभा उत्पादन गर्न सक्षम छन्।)

विश्व कपले साउदी अरेबियाको क्लब संरचनाको सफलताको कथाहरूमा पनि प्रकाश पार्न मद्दत गरेको छ। टूर्नामेंटको सुरुमा अर्जेन्टिनालाई २—१ ले स्तब्ध पार्ने अधिकांश खेलाडीहरू अल हिलालका लागि खेल्छन्। साउदी क्लब चेल्सीसँग पराजित हुनुअघि फेब्रुअरीमा भएको क्लब विश्वकपको सेमिफाइनलमा पुगेको थियो। पोर्चुगिज सुपरस्टार क्रिस्टियानो रोनाल्डो साउदी अरेबियाको सबैभन्दा सफल क्लब मध्ये एक अल नासरमा सम्भावित स्थानान्तरणसँग जोडिएको छ।

जापानजस्तै राउन्ड अफ १६ मा पुगेका दक्षिण कोरियाले पनि आफ्नो घरेलु प्रतियोगिता, के लीग, यस वर्षको सुरुमा समाप्त भएको राष्ट्रिय टोलीलाई छोटो प्रशिक्षण शिविरको अनुमति दिएर लाभान्वित भएको हुन सक्छ। अधिकांश युरोपेली लिगहरू यस वर्षको विश्वकपसँग ओभरल्याप भएका छन्।

यसका साथसाथै यो विश्वकपले पूर्वका फ्यानहरूलाई पनि ध्यान दिएको छ ।एशियाई देशहरूको लागि दूरी र मूल्य निर्धारणको सन्दर्भमा सम्भाव्यताू ले महाद्वीपबाट कतारमा अभूतपूर्व संख्यामा प्रशंसकहरू ल्याउन मद्दत गरेको छ, चेल्स्टन पिन्टो, कन्डिसनिङ कोच साथै भारतीय फुटबल क्लब बेंगलुरु युनाइटेडका खेलाडीले भने। उनी फ्यानको रुपमा विश्वकपमा सहभागी हुन कतार आएका हुन् ।

विश्वकप अरु जस्तो अनुभव हो र म विश्वस्त छु कि एशियाका फ्यानहरूले यसलाई गुमाउन चाहँदैनन्,ू पिन्टोले भने।

म्याच टिकट भएका हया कार्ड धारकहरूलाई कतार प्रवेश गर्न भिसा आवश्यक पर्दैन। उडानहरू सस्तो छन् र अन्य एशियाली देशहरूबाट दूरी कम छ। र अधिकांश एसियाली र अफ्रिकी देशहरू मध्य पूर्वसँग राम्रोसँग जोडिएका छन्।

रुसमा १९९८को विश्वकपमा, त्यहाँ अङ्ग्रेजी टिकट होल्डरहरू भन्दा धेरै चिनियाँ थिए, यद्यपि चीनले प्रतियोगितमा छनोट भएको थिएन  र इङ्गल्याण्डको समर्थन गर्नेहरु थिए ।  हालको विश्वकपमा, साउदी अरेबिया र भारतीयहरूले प्रतियोगिताको लागि कतारमा प्रवेश अनुमतिका लागि सबैभन्दा धेरै आवेदन बुझाए।

यी सबै प्रमुख युरोपेली क्लबहरू एसियाली बजारहरूमा बढ्दै गएको ध्यानसँग मेल खान्छ। आखिर, प्रतियोगितामा प्रतिनिधित्व नगर्ने देशका फ्यानहरूले अर्जेन्टिना, ब्राजिल, इङ्गल्याण्ड र जर्मनी जस्ता पक्षहरूलाई समर्थन गर्दै आएका छन्, फुटबलरहरूलाई पछ्याउँदै उनीहरू लोकप्रिय युरोपेली क्लबहरूका लागि वर्षभरी खेलिरहेका छन्।

यस वर्षको सुरुमा म्यानचेस्टर युनाइटेडले थाइल्याण्ड र अष्ट्रेलियाको भ्रमण गरेको थियो भने लिभरपुलले सिङ्गापुरमा क्रिस्टल प्यालेससँग खेलेको थियो । टोटेनहम हटस्पर दक्षिण कोरियाको यात्रा गर्‍यो 

युरोपमा परम्परागत फुटबलको अभिजात वर्गले खेलको भविष्य पूर्वतिर सर्दैछ भन्ने मान्यता पाएको देखिन्छ। कतार विश्वकपमा एसियाली र अफ्रिकी टोलीको सफलता र उनीहरूका फ्यानहरूको जोशले त्यो प्रक्रियालाई गति दिनेछ।

अलजजिराबाट भावानुवाद गरिएको